Một vài tuần trước tôi đã có dịp được tham gia Lễ hội Hoa đăng tại Đài Loan. Tôi tới đó cùng với cháu gái của bà chủ nhà và một anh chàng người Hàn Quốc – anh này đã thuê trọ dài hạn ở đây được vài tháng rồi. Chúng tôi đã dạo quanh thành phố nhỏ và tôi nhận thấy đa số họ đều nói tiếng Trung. Họ tán gẫu chuyện gì đó về các vấn đề tuổi teen – liên quan đến các chàng trai của cô cháu gái (tôi đoán là những vấn đề này là thường gặp ở tất cả các cô cậu tuổi teen trên khắp thế giới). Mặc dù họ nói chuyện với nhau bằng tiếng Trung Quốc, nhưng tôi vẫn đoán đoán được chủ đề câu chuyện là gì. Tôi đi cùng họ một đoạn đường dài, cười cùng câu chuyện của họ, chọc ghẹo vài câu, họ hiểu, tôi cũng hiểu – thực sự thì cũng khá là thú vị.
Sau vài tháng sống ở Đài Bắc, tôi cũng học được kha khá tiếng Trung. Bằng việc đi dạo quanh các khu phố, lắng nghe âm thanh của những chợ đêm, và những cuộc nói chuyện ứng khẩu ở các câu lạc bộ đêm đã khiến những câu chữ ngoại ngữ này nhảy vào đầu tôi lúc nào không hay.
Okay, thực ra là tôi nói dối đấy. Tôi không hiểu tiếng Trung đâu. Tôi biết đâu đó khoảng 3 từ và tôi nghĩ thế là vừa đủ.
Nhưng sự thật thì tôi vẫn hiểu họ đang nói gì và tôi vẫn có thể tham gia vào câu chuyện. Tại sao? Trong lúc họ đang đi dạo, tôi nghĩ về những điều mà họ thường hỏi về chuyến đi của mình. Khi tôi đang tham dự Lễ hội Hoa đăng, tôi đã nhận ra một điều rất khác biệt mà tôi chưa từng nhận ra trước đó: Tôi hiểu được những cử chỉ giao tiếp phi ngôn ngữ! Từ những biểu hiện cảm xúc trên mặt cho tới tông giọng nói, tôi đã có thể mường tượng được những người xung quanh tôi đang nói gì. Tôi không cần biết tiếng Trung. Kĩ năng này đã từ từ len lỏi vào cuộc sống của tôi, và thế là, một cách tự nhiên, kĩ năng đó cứ mặc định ở đó. Nhưng thực ra thì cũng chẳng cần đợi tới Lễ hội đó tôi mới thực sự nhận ra mình có khả năng này.
Tất cả những chuyến du lịch trải nghiệm đã giúp tôi làm chủ được kĩ năng này. Những cái nhìn băn khoăn, những cái chỉ tay, những âm thanh, và những từ mượn có gốc Tiếng Anh đã giúp tôi hiểu được mọi người mà không cần sử dụng ngôn ngữ. Với khả năng này, tôi thậm chí có thể chẳng cần phải học bất cứ thứ tiếng nào mà vẫn có thể tiếp tục khám phá những vùng đất mới. Đến bây giờ thì điều này vẫn ổn, họ không nói quá nhiều Tiếng Anh ở Đài Bắc nhưng tôi vẫn hiểu được.
Học cách để giao tiếp với mọi người mà không cần sử dụng ngôn ngữ là một kĩ năng thực sự cần khi đi du lịch, và bạn chắc chắn sẽ sử dụng kĩ năng này trong suốt cuộc đời. Điều này có thể giúp bạn thoát khỏi những trường hợp khó khăn, thỏa hiệp với các cảm xúc khác nhau của người đối diện, hiểu ho hơn, và tỏ ra thật ngầu khi đi các câu lạc bộ đêm. Và bạn sẽ hiểu được về con người mà thậm chí chẳng cần phải hiểu ngôn ngữ của người ta. Vì sao thế? Khuôn mặt của mỗi người thể hiện những cảm xúc khác nhau, và cả ngôn ngữ cơ thể của họ sẽ cho ta hiểu được họ cảm thấy gì, giống y hệt như cách mà họ thể hiện qua ngôn ngữ.
Đừng hiểu nhầm ý tôi – tôi rất thích học các ngôn ngữ mới. Tôi sẽ tiếp tục học những khóa ngôn ngữ mới, cho dù có khi tôi chẳng thể nào thành thạo được nó. Tôi chuẩn bị bắt đầu khóa học tiếng Trung vào tuần sau và hi vọng là sẽ học được thêm một chút tiếng Pháp trong mùa hè này nữa. Sẽ thật là tuyệt nếu mình biết thêm vài câu của tiếng địa phương, nhưng mà cũng không cần phải học nói tiếng của họ một cách trôi chảy đâu. Tôi không khuyên bạn là không cần học nhé – ít nhất thì hãy cố gắng học lấy vài câu. Luyện tập một số cử chỉ không cần dùng lời nói nhé.
Tôi có một thử thách nho nhỏ cho bạn đây. Lần tiếp theo bạn ra đường, đừng học ngoại ngữ, và cũng đừng nói câu gì cả. Thử một lần cố gắng hiểu và trao đổi với mọi người không sử dụng ngôn ngữ xem sao. Những cái chỉ tay, những thái độ cảm xúc trên gương mặt, tay chân thể hiện điều bạn muốn, hoặc thậm chí là vẽ ra giấy – bất cứ điều gì cũng được. Chỉ không sử dụng ngôn ngữ. Quên tiếng địa phương đi. Đừng cố tra trong từ điển xem làm thế nào để gọi món và hỏi tên người khác bằng tiếng ủa họ. Hãy tự tin lên, hãy phát triển cho mình một kĩ năng mà tôi dám chắc là nó sẽ có ích trong suốt cuộc đời bạn. Bởi vì việc học những phương thức phi ngôn ngữ để giao tiếp sẽ giúp bạn giao tiếp tốt hơn nhiều, trong tất cả các lĩnh vực của cuộc sống, và bạn sẽ dễ dàng xử lý các tình huống cũng như hiểu được mọi vấn đề cảm xúc của mọi người trong suốt cả cuộc đời.
Bạn có đủ tự tin để chấp nhận thử thách đơn giản này không?